Fanfarestuk over Ysbrechtumer bugelspeler
SNEEK Fanfareorkest CMV Harmonie Sneek heeft voor het eerst in haar 95-jarig bestaan een compositie laten maken. Yn Ieren en Sinen is gebaseerd op het leven van Ysbrechtumer bugelspeler Sinus Abma.
Het werk ‘Yn Ieren en Sinen’ met de Engelse subtitel A Man’s Destiny is geschreven door de Friese componist Jan de Haan uit Oranjewoud. Abma overleed op 30 augustus 2015 op 91-jarige leeftijd in het dr. Wumkeshûs in Sneek. Hij speelde tot op 86-jarige leeftijd bugel. De muzikant genoot van de warme bugelklank die zo kenmerkend is voor de fanfare. Na zijn actieve tijd bij de Harmonie, waar hij ook bestuurslid was, speelde hij nog jaren in Friese seniorenorkesten, maar bleef als trouwe supporter en erelid nauw betrokken bij de vereniging. Hij miste geen concert en was altijd van de partij op de jaarvergaderingen.
Abma had een grote liefde voor koraalmelodieën. ‘Abma wie net in leafhawwer fan allegear rideltsjes en noaten, gjin noatefretter om samar te sizzen, mar hy koe it wol’, zegt euphoniumspeler en oud-voorzitter Tjeerd van der Kooi. Abma verliet destijds de Harmonie om met leeftijdsgenoten te spelen in het Frysk Seniorenorkest. ‘Syn maten spilen dêr en hy woe ek graach ûnder dirigint Gerrit Heeringa spylje. Dy styl fan Heeringa fûn er geweldich, mar de Harmonie wie en bleau syn korps.’
Einolooch
Naast muziek was Abma een natuurmens. Hij hield alle bewegingen van vogels in zijn tuin bij en had een grote voorliefde voor eenden. Hij noemde zichzelf ‘einolooch’. Daarnaast was hij een fanatieke Fries. ‘Der kaam ris in Grinser neist him sitten op korps en nei in pear wike, sei er: en no kinst ek wol Frysk ferstean. Hy ferbruts him doe net mear’, herinnert Van der Kooi zich. Abma was doorgaans uitgesproken, wat hem markant maakte. Hij klom geregeld in de pen. Hij was een vaste scribent voor clubblad de Harmonische Klanken en schreef alleen in het Fries.
Op de jaarvergadering van 2017 besloot de fanfare een muzikaal monument te laten maken op basis van het leven Abma, die opgroeide zonder vader. Hij groeide op bij zijn mem en pake. In de oorlog was hij betrokken bij de wapendroppings in Wonseradeel, hij trouwde met Doet Boonstra, maar hun huwelijk bleef kinderloos. Op de 55ste huwelijksdag verongelukte Doet in hun woning in Ysbrechtum. Daarna kon Abma het leven nauwelijks meer oppakken en leefde hij ‘faken yn ûnmoed’. Alleen muziek deed de zon bij hem nog schijnen. De laatste keer dat hij de Harmonie hoorde tijdens een concert in It Wumkeshûs zei hij: ‘Wat ha ik in moaie jûn hân. Je fleurje der fan op.’
Jan de Haan ging met zijn levensverhaal aan de slag. ‘It binne de grutte linen dy’t ik oanholden ha’, vertelt de componist. Zijn lievelingslied, de Tallis’ Canon van de Engelse componist Thomas Tallis (1505-1585), ook gezongen op zijn afscheidsdienst in de kerk van Ysbrechtum is de inspiratiebron voor deze compositie. Het thema komt niet in zijn geheel voor in het werk maar tijdens de inleiding verwijst de bugelsolo duidelijk naar de oorspronkelijke melodie. De bugel heeft een belangrijke rol in het werk.
De mars-achtige gedeelten uit de compositie verbeelden het markante karakter van de hoofdpersoon. Het langzame middendeel vangt melancholisch aan waarmee het verdriet dat de man in zijn leven heeft gekend wordt uitgebeeld. Zijn grote liefde voor lyrische melodieën komt naar voren in een daaropvolgend romantisch en gevoelvol gedeelte. In het laatste deel van de compositie wordt teruggegrepen op het markante mars-thema. Hiermee wordt aangegeven dat de hoofdpersoon na de vele dieptepunten uit zijn leven altijd met volle overtuiging (yn ieren en sinen) de draad weer oppakte dankzij zijn liefde voor de fanfaremuziek.
Derde divisie
Het werk duurt ongeveer tien minuten en wordt toegevoegd aan het repertorium voor fanfare derde divisie. Het werk beleeft zijn première tijdens het jubileumconcert ter ere van het 95-jarig bestaan van de vereniging op zaterdag 17 maart in Theater Sneek. De muzikale leiding is in handen van Andries Kramer uit IJlst. In de geest van Abma wordt het een Friese avond, waaraan De Kast meewerkt. De hits In Nije Dei, Wa’t ik bin en Eltse grins foarby worden gezamenlijk gespeeld en Syb zingt onder meer met de Harmonie het nummer De bugel van Looft den Heer. De Kast en Harmonie Sneek brengen ook ieder afzonderlijk muziekblokken.
Het concert begint om 20.15 uur. Kaarten a 17,50 via theatersneek.nl (0515-431400) of www.harmoniesneek.nl
Cees Walinga